Modderven in Turnhout herleeft dankzij slim natuurherstel

Luchtfoto van Turnhoutse Modderven - Foto: Olivier Ceulemans

Na 150 jaar komt het waardevolle ven weer boven water

Kijk je vanaf de uitkijktoren over het Turnhouts Vennengebied? Dan zie je een lappendeken van groen en blauw. De waterpartijen, dat zijn vennen. En een daarvan is het historische Modderven, dat al 150 jaar verdwenen was. Natuurpunt liet het waardevolle ven herleven, met de steun van The Coca‑Cola Foundation. 

De zone van het Modderven strekt zich uit over een gebied van 8 hectare, of 16 voetbalvelden. “Tot voor enkele jaren was het een grote grasvlakte, doorsneden door een niet-natuurlijke gracht”, vertelt Filip Hebbrecht, Business Relations Manager bij Natuurpunt. 

“We hebben de grond afgegraven tot we weer op de gezonde, ondoorlaatbare bodem van het oorspronkelijke ven stootten. Zo blijft het regenwater staan, vormt er opnieuw een waterpartij en krijgen zeldzame planten en dieren weer alle kansen.”

De werken voor dit project werden opgestart in 2021 en lopen tot 2025. Natuurpunt stelde een beheerplan op om het gebied in topvorm te houden.

Onze strategie van water replenishment

Coca‑Cola volgt wereldwijd een strategie van water replenishment. Dat betekent dat we ernaar streven om tegen 2035 meer dan 100% van ons totale waterverbruik in elk van de meer dan 200 hogerisicolocaties binnen het Coca‑Cola-systeem terug te geven aan de natuur. In België zetten we die doelstelling om in de praktijk door waterherstelprojecten te steunen van Natuurpunt en Natagora. Zoals dat van het Turnhouts Vennengebied.

Waterproject Natuurpunt: het Turnhoutse Vennengebied herleeft

Ven tegen waterstress

25 landen in de wereld ervaren extreme waterstress. Dat betekent dat ze geregeld bijna hun volledige watervoorraad uitputten. Bij die landen, ietwat opvallend op de 18de plaats: België.1

“Je zou denken: het regent hier toch vaak? Maar ondergronds is er meer aan de hand”, licht Filip Hebbrecht toe. “Regenwater wordt vaak rechtstreeks afgevoerd naar de zee. Zo kan het niet insijpelen in de bodem en de waterreserves aanvullen. Het Modderven en de infiltratiezone errond werken net als een spons. Ze nemen water op als het regent, en laten het traag los in de natuur.”

Lepelaar in Modderven natuurgebied

Dat is ook een opsteker voor de biodiversiteit. De zilverreiger zit weer te vissen in de Turnhoutse vennen. Zeldzame weidevogels strijken neer. Libellen scheren over de waterspiegel. Oeverkruid krijgt weer vrij spel. “Dit is Europese topnatuur, zoals erkend door de Natura 2000-wetgeving”, aldus Filip.

Natuurlijke buffer met verkoelend effect

Om het Modderven te realiseren, rekent Natuurpunt onder meer op de steun van The Coca‑Cola Foundation. 

“We steunen de slimme waterprojecten van Natuurpunt financieel. Zo stellen we mee de toekomst van ons water veilig”, zegt Nicholas Courant, Director Public Affairs, Communication & Sustainability Belgium and Luxembourg bij Coca‑Cola Services. 

“Al reikt de impact verder dan de watervoorraden alleen”, vult hij meteen aan. “Door te investeren in waterbehoud, help je de natuur en de maatschappij op meerdere vlakken. Dat toonde een studie van VITO aan. Bij hevige regenval zijn vennen bijvoorbeeld een natuurlijke buffer tegen overstromingsgevaar. Ze dragen ook bij aan een gezonde leefomgeving.”

Vennen hebben bovendien een verkoelend effect”, weet Filip van Natuurpunt. “Ze maken een temperatuurverschil tot wel 5 °C in de lucht en de omgeving, en dat tot enkele kilometers ver. Geen overbodige luxe nu we jaar na jaar meer warmtedagen tellen.”

 

Parel van 10 jaar lang intens samenwerken

Het Modderven is een van de eerste plekken in het Turnhouts Vennengebied waar we al volop de effecten zien van de ingrepen van Natuurpunt. Het is een parel van 10 jaar lang intens en vol vertrouwen samenwerken.

Nicholas: “We zochten destijds een deskundige partner om ons engagement rond water mee in de praktijk te brengen. Om effectief het water dat we lokaal verbruiken – in onze faciliteiten in Gent en Antwerpen – terug te geven aan de natuur. Zo kwam Natuurpunt in beeld.”

Luchtfoto van Turnhoutse Modderven

“We spreken nu al over nieuwe projecten in de komende drie tot vijf jaar. En we zijn bij Coca‑Cola maar al te graag de ambassadeur voor Natuurpunt.”

Samen blijven we ons ook in de toekomst inzetten voor lokaal waterbeheer en natuurherstel.

[1] World Research Institute (2023), ‘25 Countries, Housing One-Quarter of the Population, Face Extremely High Water Stress’, https://www.wri.org/insights/highest-water-stressed-countries, geraadpleegd op 3 juli 2025

 

Foto's: Olivier Ceulemans