Samenwerken aan golfjes van verandering

Overal ter wereld zijn onze zoetwaterbronnen in gevaar. En omdat water essentieel is voor ons allemaal, moeten we samenwerken om deze bron van leven te beschermen.

Neem bijvoorbeeld het stroomgebied van de Donau. Dat is het grootste rivierbekken van de Europese Unie en een belangrijke levensader voor de regio. In de afgelopen 150 jaar is meer dan 80% van de waterrijke gebieden aan de Donau verloren gegaan. Menselijke activiteiten – denk aan infrastructuurontwikkeling en dijken en verharde oevers die overstromingsgebieden afsnijden – en de druk van klimaatverandering hebben de situatie verergerd.¹ 

Gevolg? Al het leven dat bestaat dankzij de rivier begint stilaan te verdwijnen.

The Living Danube Partnership

Zo’n kritieke kwestie pak je niet op je eentje aan. Daarom werd The Living Danube Partnership in het leven geroepen. Die sectoroverschrijdende samenwerking liep zeven jaar (2014-2021), met de steun van The Coca‑Cola Foundation. The Living Danube Partnership verenigde WWF Centraal- en Oost-Europa (WWF-CEE), de Internationale Commissie voor de Bescherming van de Donau (ICPDR), en nog heel wat nationale en lokale autoriteiten en stakeholders.

Een van de negen projecten die The Living Danube Partnership waarmaakte? De waterrijke gebieden van het Persina-eiland herstellen. Toen Stoyan Mihov, Freshwater Program Manager van WWF-Bulgarije, voor het eerst in het gebied kwam, zei hij: "Er was geen geluid. Geen leven. Omdat er geen water was. Het was er muisstil."

Elk van de negen projecten bundelt de expertise van WWF-CEE met de terreinkennis van lokale en nationale autoriteiten, universiteiten en gemeenschappen, en vormt zo een toonbeeld van de kracht van collectieve actie. Niet alleen om oplossingen te creëren voor de natuur, maar ook voor de lokale bevolking. 

Daarom is het belangrijker dan ooit dat we de handen in elkaar slaan om deze kostbare hulpbron – water – te helpen beschermen.

Betere watertoevoer

Op het Persina-eiland in Bulgarije werkte The Living Danube Partnership samen met het Persina Nature Park Directorate, eigenaar van het waterrijke gebied, en lokale natuurbehouders.²  

Samen gingen ze aan de slag om het probleem van het dalende waterpeil in het Persina-wetland op te lossen. Het team heeft met het natuurpark de bestaande sluisdeur gemoderniseerd. Zo wordt voortaan de watertoevoer naar het waterrijke gebied gecontroleerd en gemonitord. Resultaat: een betere toevoer van Donauwater naar het eiland? Bovendien houdt het wetland na overstromingen langer en meer water vast.

Dankzij de verbeterde watertoevoer herstelden de leefgebieden van vissen; vogels maken hun dan weer nesten op de nieuwe nestplatformen. Het herstelde wetland barst weer van de wilde dieren. Er leven zelfs weer kroeskoppelikanen, een écht teken van herstel. 

Positieve impact op zoetwaterbronnen

Op de grens tussen Hongarije en Kroatië kreeg de Oude-Dráva-arm, het langste zijkanaal van de Drávarivier (of de Drau), te maken met droogte door het dalende waterpeil.³ 

The Living Danube Partnership schoot te hulp. Het ondersteunde de kernpartners , die  onder meer een stuw met vispassage aanlegden op de rivierbodem, en de bedding van de meander lichtjes baggerden.⁴  Daarnaast plantten ze inheemse boomsoorten om de biodiversiteit van de overstromingsgebieden te verbeteren. Samen met lokale vissers renoveerden ze vissteigers, en verwijderden ze er meer dan veertig die vervallen en in onbruik waren geraakt. Mooie stappen vooruit voor de natuur én de lokale gemeenschap.

Ook ver buiten het stroomgebied van de Donau en in heel Europa hebben verschillende groepen de handen in elkaar geslagen voor een positieve impact op kritieke zoetwaterbronnen, van rivieren tot waterrijke gebieden.

Bijdragen aan het herstel van kostbare rivieren, waterrijke gebieden en andere ecosystemen? Dat doe je niet alleen. Voor échte positieve veranderingen is samenwerking essentieel. 

Zoals Stoyan Mihov over het Persina-wetland zei: “Wat echt voor verandering zorgt, is samenwerken. Want alleen samen kunnen we verandering teweegbrengen.”

[1]  WWF, Restoring Rivers and Wetlands at Scale 

[2] Zijn ook betrokken: de lokale gemeente Belene, het Bulgaarse Ministerie voor Milieu en Water en de Faculteit Biologie van de Universiteit van Sofia – WWF, Restoring Rivers and Wetlands at Scale.

[3] Het project werd gefinancierd door het EU LIFE Nature-programma en medegefinancierd door The Coca‑Cola Foundation, het Oostenrijks Federaal Ministerie voor Klimaatactie, Milieu, Energie, Mobiliteit, Innovatie en Technologie, het Kroatisch Bureau voor Verenigingen, en de MAVA Foundation. De hoofdpartner van het project was de directie van het Nationaal Park Donau-Dráva. Andere betrokken partners waren onder meer de Hengelaarsvereniging van het Comitaat Somogy, de gemeente Pitomaca, het Regionaal Ontwikkelingsagentschap van het Comitaat Virovitica-Podravina, en de Natuurbehoudsorganisatie van de regio Virovitica-Podravina. – WWF, Restoring Rivers and Wetlands at Scale

[4] Deze maatregel werd genomen na een zorgvuldige afweging van verschillende opties om het grote hoogteverschil tussen de hoofdgeul van de Dráva en de rivierbocht in het overstromingsgebied aan te pakken.